نوشته‌ها

آداب استفاده از دهانشویه

istock_000030299380large

چند نکته کلیدی برای انتخاب دهانشویه مناسب

دکتر مروارید مافی
متخصص بیماری‌های لثه و استادیار دانشکده دندان‌پزشکی جندی شاپور اهواز

اگر به یکی از داروخانه‌ها یا سوپرمارکت‌های سطح شهر مراجعه کنید، انواع دهانشویه‌ها را خواهید یافت که ممکن است موجب سردرگمی شما در انتخاب دهان‌شویه مناسب شود. برخی از آن‌ها حس طراوت و تازگی به دهان می‌بخشند و بوی بد دهان را از بین می‌برند، برخی دیگر نیز به دلیل داشتن فلوراید می‌توانند از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کرده و پوسیدگی‌های اولیه دندان‌ها را ترمیم کند، اما برخی دیگر از دهان‌شویه‌ها نیز آثار درمانی دارند و در کنترل بیماری‌های لثه موثرند.

حتما باید به این نکته دقت داشت که دهان‌شویه‌ها جای مسواک و نخ دندان را نمی‌گیرند و استفاده نابجا از آن‌ها ممکن است موجب پنهان‌سازی پوسیدگی دندان و در نتیجه تاخیر در درمان بیماری‌هایی مانند التهاب شدید لثه و عفونت‌های چرکی دهان و لثه شود.
در صورتی که پس از مسواک‌ زدن کامل، دهان هنوز بوی بدی داشته باشد، تشخیص بیماری‌های لثه ارزش دارد. در این شرایط نباید آن را با دهان‌شویه‌های معطر پوشاند و باید به دندان‌پزشک مراجعه کرد.

دهان‌شویه‌های دارای فلوراید
فلوراید در برخی دهان‌شویه‌ها، ماده اصلی است و در برخی دیگر جزئی از فرمولاسیون دارویی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است. استفاده از دهان‌شویه حاوی فلوراید در افرادی که ریسک ابتلا به پوسیدگی‌های پیش‌رونده و وسیع را دارند، توصیه می‌شود.

افرادی که از داروهای کاهنده فشار خون استفاده می‌کنند و به همین دلیل دچار زروستومی یا خشکی دهان شده‌اند، افرادی که به دلیل اشعه‌درمانی (رادیوتراپی) در سر و گردن، دچار خشکی دهان هستند، افرادی که از دخانیات یا مواد مخدر استفاده می‌کنند، افرادی که به دلیل مشکلات جسمی یا ذهنی قادر به مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نیستند، کودکان و نوجوانانی که دندان‌های دائمی آن‌ها تازه در حال رویش بوده و میزان فلوراید موجود در ساختار دندانی آن‌ها ناکافی است، از گروه‌های دارای ریسک بروز پوسیدگی‌های پیش‌رونده هستند و از استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید سود می‌برند.

مصرف دهان‌شویه حاوی فلوراید در کودکان زیر شش سال، به علت عدم توانایی در کنترل رفلکس بلع توصیه نمی‌شود، مگر این‌که فرد در منطقه‌ای زندگی کند که آب آشامیدنی فاقد فلوراید بوده و استفاده سیستمیک فلوراید مدنظر باشد. اگر هنگام تشکیل تاج دندان‌ها، فلوراید بیشتر از میزان مورد نیاز به دندان‌ها برسد، موجب بروز پدیده فلوئوروزیس در دندان‌ها می‌شود.

در بیشتر مطالعات، استفاده از دهان‌شویه حاوی سدیم فلوراید ۲/. درصد به شکل هفتگی یا دهان‌شویه حاوی سدیم فلوراید پنج صدم درصد به صورت روزانه (پس از مسواک دندان‌ها و قبل از خواب) تجویز می‌شود.

دلیل بوی بد دهان و راه حل رفع آن

Image result for ‫بوی بد دهان‬‎

بوي بد دهان يا Halitosis وضعيتي است كه باعث زير سئوال بردن شخصيت افراد مي شود ولی بیماران براحتی نمی توانند از شر آن رهایی یابند چرا؟

آنچه مسلم است بوی بد دهان به محض صحبت افرادی که این مشکل را دارند به مشام می رسد، خواه علت آن در دهان باشد، خواه از قسمتهای دیگر بدن. از نقاط دیگر بدن که می توانند بوی بد ایجاد کنند می توان به سینوسها و معده اشاره کرد،

 در واقع افرادیکه سینوزیت دارند یا مشکل گوارشی دارند نیز بویی از دهان آنها به مشام می رسد که خوشایند نیست ولی علت اصلی بوی بد را باید در دهان جستجو کرد.
البته باید متذکر شوم که بوی بد دهان با علت های متفاوت می تواند بوهای مختلفی را ایجاد کند،مثلاً افرادی که مشکل گوارشی دارند یا افرادی که روزه می گیرند و مدتی طولانی چیزی تناول نمی کنند بویی شبیه استون دارند یا افرادی که سینوزیت دارند معمولاً بوی بددهان شبیه عفونت می باشد.

Image result for ‫دلیل بوی بد دهان‬‎

و اما علتهای دهانی :

1- دندانهای پوسیده
2- زبان شیاردار
-3 لوزه ها و ته حلق
4- تنفس دهانی
-5 بیماری های لثه

همانطوری که می دانید در داخل دهان حدود 400 نوع میکرو ارگانیسم وجود دارد که اصطلاحاً فلور طبیعی دهان هستند و وجودآن ها بسیار مهم می باشد که حدود 5/1 آنها می تواند بوی بد دهان ایجاد کند.
درواقع این باکتریها با هضم مواد پروتئینی و ایجاد ترکیبات گوگرددار ایجاد بوی بددهان می کنند، با توجه به اینکه این باکتریها در دهان همه وجود دارد بنابراین درافرادی که بوی بد دهان دارند یا تعداد این باکتریها افزایش می یابد یا هضم موادپروتئینی.

در افرادی که تنفس دهانی دارند نیز به علت خشک شدن دهان و به دنبال آن ایجاد مشکلات لثه ای بوی بد دهان متعاقباً ایجاد می شود.همچنین در بیماریهای لثه ای و عفونتهای لثه نیز بوی بد دهان داریم. در افرادی که زبانشان شیارهای عمیق و وسیع دارد به علت عدم دسترسی جهت تمیز کردن و همچنین قرارگیری باکتری ها در این مکانها بوی بد دهان داریم.
دندانهای پوسیده نیز چون به علت تخریب، محل قرارگیری مواد غذائی و در نتیجه تجزیه مواد باقیمانده در این مکانهاتوسط باکتری ها می باشد بوی بد دهان را به همراه دارد. لوزه های بزرگ علاوه برایجاد مشکلات تنفسی محل قرار گرفتن باکتری ها می باشد و در نتیجه باعث تجزیه مواد پروتئینی و در نتیجه بوی بد دهان می باشد.

درمان :
در حقیقت درمان قطعی برای بوی بد دهان وجود ندارد بدلیل اینکه باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان چون جزء فلورطبیعی دهان هستند نمی توان با آنتی بیوتیک آنها را از بین برد و مصرف آنتی بیوتیک با این قصد نه تنها مفید نمی باشد بلکه بطور ثانویه باعث ایجاد بیماری های قارچی نیز می شود.البته می توان از آنتی بیوتیک در یک درمان دوره ای استفاده کرد و نه به عنوان یک درمان طولانی مدت و مداوم.
همچنین از دهان شویه ها به مدت 2 هفته نیزمی توان استفاده کرد ولی باید توجه داشت که برخی دهان شویه ها با مصرف طولانی مدت باعث تغییر رنگ دندانها می شود، علاوه بر آن باعث برهم زدن فلور میکروبی دهان میگردد.

شاید بهترین راه بعد از حل یکسری مسائل مثل حذف پوسیدگی ها و درمان تنفس دهانی و رفع مشکلات و بیماری های لثه ای استفاده از مسواک و کشیدن آن بر روی زبان به تعداد حداقل بالای 10 بار و با هر بار مسواک زدن همراه کمی دهان شویه می باشد.
همچنین شاید به صورت یک پیشنهاد بتوان گفت که می توانیم از برخی مواد خوشبوکننده قابل استفاده و جویدنی کمی  بوی بد دهان را کاهش دهیم.
در واقع بهترین دندانپزشک ها نیز راه حل درمان بوی بد دهان نیستند مگر آنکه مربوط به مسائل دهان و دندان باشد و یک دندانپزشک خوب بهترین توصیه را برای حل مشکل به مریض خواهد کرد.

دکتر طاهره شیخ – گرگان